Fred van der Wal

KUNST IS ALTIJD ELITAIR EN ZAL ALTIJD ELITAIR BLIJVEN! GELUKKIG MAAR! KWALITEIT IS NIET TE DEMOCRATISEREN!

In de Volkskrant, een artikel van Rutger Pontzen:

"Amsterdam - Een groep van 373 kunstenaars, onder wie bekende namen als Rineke Dijkstra, Joep van Lieshout en Peter Struycken, keert zich tegen het beleid van de twee grootste publieke kunst fondsen, het Fonds voor Beeldende Kunst, Vormgeving en Bouwkunst (Fonds BKVB), en de Mon driaan Stichting. Tezamen verdelen deze fondsen jaarlijks zo’n 35 miljoen euro aan rijkskunst sub sidies.

In een brief aan de directeur van het Fonds BKVB, Lex ter Braak, hekelt de groep het vermeende voornemen van beide fondsen de individuele subsidies ‘af te schaffen of nog meer in te krimpen’. Deze maatregel zou kunstenaars dwingen laagbetaalde baantjes aan te nemen die het ze ‘schier on mogelijk maakt om zich artistiek en professioneel te ontwikkelen’.

Aanleiding voor de brief, die op initiatief van de kunstenaars Lisa Couwenbergh en Ewoud van Rijn werd geschreven, zijn bijdragen van Ter Braak en Mondriaan-directeur Gitta Luiten aan het boek Second Opinion, dat eerder dit jaar verscheen. Daarin bepleiten zij herziening van het subsidie systeem, omdat dit zou leiden tot middelmatige kunst en te afhankelijke kunstenaars"

Zij vinden dat kunstenaars als lui worden voorgesteld in het epistel van Ter Braak. Ik had mijn antwoord al gauw klaar als ervaringsdeskundige en schreef een brief:

Beste X.,

Met dank je mail ontvangen over luie kunstenaars. Ik had het bericht net vanmorgen gelezen toen ik lekker laat op stond uit mijn doorweekte bed dat zelden verschoond wordt want eigen lucht is lekkere lucht. Zoals behoort in artistieke kringen lag mijn geliefde muze en mooie minnares boven nog voor apegapen dankzij het schandelijke drankmisbruik van de vorige dag en avond en andere niet nader te noemen opzwepende geneugten des levens in de SM sfeer, totaal in katzwijm, dat doorgewinterde drank orgel, maar in heur half comateuze toestand slaagde zij er in niet alleen via automatisch schrift een levensverhaal te creëren maar ook naar mij ginnegappend te zwaaien met gesloten ogen. Ik dacht er het mijne van en wilde de huisarts bellen, want dit was echt niet meer normaal. Wij slapen apart omdat ik als hypersensitieve luie, arrogante, parasiterende, elitaire uit- en opvreet kunstenaar na een woest samenzijn vol leuke SM activiteiten voor beginners enige behoefte heb aan rust en dan even niemand om mij heen kan velen!

Ik word snel een dagje ouder als ouwe lul en als vieze man doordat je van subsidievreten en neer kijken op fysiek werk heel vroeg veroudert en opbrandt als een kaars aan twee kanten. Ik ben nu eenmaal een soort genie en heb zachte handjes zonder eelt; voel maar en ik moet er niet aan denk en dat een basguitarist met eeltige vingers mij op tegen natuurlijke wijze penetreert met drie vingers als ik even buk om de vijf katten eten te geven, want dan wordt het geen lachen en gieren, maar alleen maar brullen in de rode zee. Bloedbruiloft!

Maar ik moet serieus wezen anders krijg ik met jou gesodommieter en dat wil ik niet, ook omdat je journalist bent en die wil ik niet tegen me krijgen want dan is het einde zoek! Je kan nog beter verrot gescholden worden door Lucaswashier dan door een inktkoelie van de

een of andere provinciale kutkrant. Maar laat ik bij de les blijven, want zo schieten we niet op.

Veelzeggend is dat mijn minnares na haar luidruchtige ontwaken een boek aan het lezen ging al vorens haar bed moeizaam te verlaten (half drie des middags). Een boek dat ging over vergeten schrijvers waarvan sommigen nu zelfs in een inrichting zitten. Net goed! Toch zaten onder de ver geten schrij vers mensen als de "tough guy" Ben Borgart met zijn Roos op de Vullisbelt of zoiets en de veel gelezen Christine Krafft.

Enkele auteurs uit het boek werden "beloond" met een minieme uitkering van de VVL, een ander stond op de rand van de zelfmoord. Equivalenten van elkaar. Toch waren het auteurs die gepubli ceerd werden en voor kortere of langere tijd gevierd in literaire kringen.

Een ex-klasgenoot van mij Martin Hartkamp publiceerde in veertien jaar slechts één boek (Flitslicht) en leefde tot voor enkele jaren heel gerieflijk van een werk beurs van de VVL in een goed opge knapte dijkwoning aan de Westhoek in Friesland en draaide fijne Barokmuziek van Bach, zijn hoog intelligente aangenaam ogende, slanke wijf was al lang bij het genie weg gelopen omdat meneer des nachts zwaar geteisterd door de inspiratie door het huis stommelde en stoelen omgooide in zijn bronstige scheppingsdrift; ja, die kwam zijn tijd wel door van achter zijn reutelende toffee ta bakspijp om een imago te kweken in stijl van die droogkloot Simon Vestdijk en die schele Jojo Sar tre, ook een fervent pijproker.

In een morsige shop in Entrains sur Nohain lag een semipornoblad in de etalage "La Reine De La Pipe", een artikel met fotos van een Fervent Pijpster met tieten uit de heavy Weight Weltmeister Klasse, een lekker Bam Tamgewicht die hier hoge ogen gooit, want die Fransen zijn zo geil als een kuipje halvarine. Aan al die pijprooksters en rokers is trouwens een steekje aan los.

Ik moet nu even serieus worden anders wordt mijn minnares die hier nast mij zit erg boos en zwaait er wat met de leren riem op mijn roze, onschuldige popo en ik heb als artiest al zo veel te lijden, maar pijn is fijn en met leer meer sfeer, toch?

Als wij in aanmerking nemen dat een JSF straaljager per stuk bijna een half miljard gaat kosten wat is dan het bedrag aan subsidie voor kunstenaars daarbij vergel ken? Een jodenfooi! Bij het be eïndigen van de BKR hebben tenminste twee kunstenaars zelfmoord gepleegd. Ik geef toe dat het niet echt verstandig is, maar het is de druppel op de gloeiende plaat van een uitzichtsloos leven geweest dat de emmer des levens deed overlopen. Emmeren deden de meeste subsidie artiesten toch al hun hele leven. Mogelijk zouden deze mensen nu nog leven als het belachelijke bedrag van in 1986 135 miljoen gulden voor de hele BKR aankopen van een vierduizend min vermogende ar tistiekelingen was gehandhaafd.

De tijd is een factor van belang in het kunstenaarsvak, wie langzaam werkt is in het nadeel van de vlot tere kunstenaars en zal zich nooit kunnen handhaven met een baan als hoofd inkomen. Ik moet er niet aan denken; in de jaren zeventig had ik een productie van 17 stuks per jaar die door de BKR werd opgegeten en heel wat aanvragen om exposities in het buitenland heb ik moeten afzeggen. Indien ik een bij baan had gehad had ik een fractie van het aantal qua productie bereikt, maar ook de BKR was voor de sreieuze kunstenaar een be perking. De tentoonstellingen in Duits land, Engeland en de VS heb ik toen alle maal af moeten zeggen, zonder veel spijt overigens. U ziet dat ook een door de over heid gesubisieerd bestaan zijn nadelen heeft.

Na mijn BKR tijd heb ik van 1976-1989 als bijverdienste dag, weekblad en boek fotografie beoefend, van 1990-1996 vijf huizen gehad die ik verhuurde aan studenten in Leeuwarden wat ook weer veel tijd aan onderhoud en verbouwen kostte. Voor mijn BKR tijd heb ik in een antiquariaat te Amster dam anderhalf jaar gewerkt en maakte illustraties voor een reclameburo en inci denteel voor het Algemeen Handelsblad. Verder sneed ik passepartouts en kleurde antieke prenten in, schilderde enkele huizen van binnen en buiten en assisteerde bij de binnenhuis inrichting van een collega die daar zijn werk van maakte.

U heeft nu een aardig overzicht van mijn activiteiten.

Ik ben onderdehand een bejaarde, vroeg oude, schier impotente zielige man, gebukt gaande onder zijn slappe slurfje en artistieke verantwoordelijkheden (het is een mooi beroep maar een zwaar beroep) die voor een onzichtbare bochel hebben gezorgd en nu dankzij mijn Bechterve helemaal krom loop gelijk een hoepel, net als die vrouw van de auteur van In De Bovenkooi, die malloot en zie mijn einde reeds naderen! Ook het actief beoefenen van het Vakmanschap Meesterschap in het kader van de pijn en ple ziercultus van het Hogere SadoMasochisme kost heel wat zweetdruppel tjes die allemaal op het aange name lijf van mijn dertien jaar jongere sensuele minnares druppen.

U ziet; de jeugd heeft ook in deze de toekomst! De zilte baren van de zoete pijn dus. Kunt U mij nog volgen, want dit gaat ver!

Voor het eerst in dertig jaar krijg ik over 2 maanden voor het eerst een regelmatig inkomen via de AOW en ben zo blij als een kind.

Ik ben voor subsidiëren van de kunsten, hoe meer geld er naar toe gaat des te beter. Waarom collegas in moeilijke omstandigheden brengen?

In het bijzonder als zij getalenteerd zijn! Ik vergeet nooit wat Jhr. Sandberg (Juist! die rooie rakker van het Stedelijk Museum) eens zei: liever 1000 kunstenaars ten onrechte subsidiëren dan één belangrijke verloren laten gaan. Moeten wij het Amerikaanse succes model omhelzen in Nederland met zijn kleine kunstmarkt waarop heel weinig verzamelaars figureren?

Een laagbetaalde baan is geen optie voor een kunstenaar, bovendien neemt hij de plaats in van een laag geschoolde man of vrouw daarmee en gaan we terug naar de dertiger crisisjaren toen ingenieurs op de tram als bestuurder stonden.

Een laag betaalde baan kost veel tijd en energie die beter besteed kan worden aan een oeuvre. De combinatie is niet erg ge lukkig. Ik ken trouwens kunstenaars die enige tijd zeer zwaar classificeer derswerk deden of treinen schoon maakten en dan denk ik aan de U wellicht bekende Siet Zuyder land, toch niet de eerste de beste. Het argument dat een kunstenaar er toch wel komt ondanks financiële moeilijkheden is onbewijsbaar want zij die het opgegeven hebben daar hoort men niets meer van.

Wie wil slagen in het beeldende kunste naarsvak zal behalve aanwezig talent gezegend moeten zijn met een grote dosis door zettingsvermogen en een stabiel karakter dat bestand is tegen grote tegen slagen plus een zeer goede gezondheid. En dan nog loopt menigeen in Nederland aan tegen de beslo ten kliekjesgeest van kunstenaars verenigingen waar binnen vriendjes aaierij een prima manier is om hoger op te komen. Veel pilsjes weg geven, was de goede raad in 1976 toen ik een keer Arti et Ami citiae binnen stapte. Dat heb ik goed in mijn oren geknoopt; nooit heb ik ook maar één drankje weg gegeven aan een collega. U begrijpt de consequenties. Ik tart graag het noodlot! Voor d emiddelmatige kunstenaar blijft dan het leuren met zijn onverkochte werk langs de landelijke SBK winkels over, een vernederende zaak waar ik geen deel aan neem, want daar ben ik veel te sjiek voor en zoud an ook nog vroeg moeten op staan op de inleverdata want de rijen die buiten staan lossen zich niet vanzelf op omdat die SBK kunstenaars ontzettende ouwehoeren zijn; geen cent te makken, maar praatjes voor tien in de kroeg en op straat!

Nu denkt U misschien met een verbitterd en teleurgesteld man te maken te hebben, maar niks hoor, het blijft hier allemaal Wein, Weib und Gesang van The Buena Vista Club. In mijn lidmaatschappen van Arti et Amicitiae te Amsterdam, Pulchri Studio te Den Haag en Le Groupe te Nevers verheug ik mij zeer en U moest eens mee maken hoe de ontvangst is overal waar ik kom; ik hijs me het schom pes, scheldt op mijn weblog iedereen verrot, ben de beste vrienden met Conan en de aanhangers van Lucaswashier en de rode loper die U heeft uitgerold is alras op zettelijk door mij onder gekotst. U heeft me met een zeldzaam ondankbare vlegel te maken! Niet voor niets leef ik in de Bourgogne en het kan allemaal maar niet op!

Verder heb ik vanwege slecht ter been zijn de met mijn houten poot en slappe anus een tentoon stelling in Parijs in het Grand Pa lais afgezegd (Salon du Dessin) en de Biennale van Florence, die volgens mij niks voor stelt.

Nou beste X., nu weet je echt alles! Nou ja, alles...dat bewaren we voor een volgende keer.

met een vriendelijke groet,

Fred van der Wal

vanuit een zonnig Bourgogne waar de flessen al weer op tafel staan en we tekeer gaan als beesten met zijn tweetjes!